Ongeveer 10 jaar geleden kreeg ik de diagnose ADD, een diagnose die mijn mindset en manier van leven veranderde, op een positieve manier. Niet langer hoefde ik me aan te passen aan de wereld om mij heen, maar mocht ik zijn wie ik was. Toch begon voor mij toen pas de zoektocht, want wie was ik dan? En vooral ook de vraag wat was dan van mij en wat was van de ADD?
Ik zie die twee niet als hetzelfde, want ik ben niet de ADD en het label plaatst mij niet in een hokje. Niemand zit namelijk in 1 hokje, je hebt gewoon verschillende rollen of ego’s die je aan kan nemen. Wie jij bent is wat er in je hart zit en wat er vanuit het onbewuste naar buiten komt. En dat zijn een helemaal boel dingen waar we een label aan hangen en die samen één worden. Dat geheel ben jij! Met een heleboel kaartjes aan je lijf.
In de jaren na de diagnose ben ik voor mezelf uit gaan zoeken wat nu echt de ADD was en hoe de lijn tussen mij en die ADD liep. In het begin liet ik me afleiden door mensen die zeiden dat ze de kenmerken die ik noemde ook herkende bij zichzelf. Meestal kwam daarna meteen de opmerking, maar dat heb ik ook of daar herken ik mezelf ook wel in, dat betekent toch niet meteen dat je ADD hebt? Of ze zeiden doodleuk dat zij echt geen last hadden van de ADD! En dan lachte ze mijn ADD onbewust ook weg. Dat gevoel van niet gezien worden heb ik lang bij me gedragen, dan schaamde ik me als ik uit moest leggen waar ik last van had en dat dan eigenlijk niet goed genoeg kon, althans dat gevoel had ik gekregen door bovenstaande opmerkingen.
Ik werd onzekerder, ging aan alles twijfelen en kreeg nog meer last van de ADD. In mijn geval, en ik zeg bewust in mijn geval, omdat iedereen anders is, heeft de ADD nogal een grote impact op mijn gedachten. Prikkels en voorbijkomende willekeurige gedachten nemen mijn aandacht weg bij dat waar ik me op moet focussen. Dus als ik bij mezelf moet blijven en me niet moet laten leiden door wat een ander zegt, is de kans groot dat ik in plaats van het luisteren naar mijn gevoel de ongevraagde adviezen van een ander harder klinken in mijn hoofd. Mijn aandacht wordt weggedreven bij mezelf en ik laat me meenemen in goedbedoelde adviezen waardoor ik mezelf nog kleiner voel worden.
Om me meer te leren focussen op mezelf heb ik veel werk gedaan, in combinatie met het slikken van medicatie leerde ik mijn gevoel aandacht te geven en kon ik spookgedachte afwenden. Daarmee leerde ik me beter uitdrukken en kon ik uitleggen wat er nou eigenlijk precies gebeurt wanneer de ADD mij in zijn greep heeft. Nu ik in mijn coaching coachees met het label ADD mag begeleiden merk ik dat mijn uitleg van ADD de ruimte geeft om jezelf te leren kennen. Dus bij deze mijn manier van uitleggen!
De Jenga toren
De meeste van ons zullen het spelletje wel kennen, Jenga, de toren die je niet om wil laten vallen, want dan heb je verloren. De stenen zitten opgestapeld in de doos en schuif je zo in een mooie rechte lijn tot een stevige toren. Om de beurt mogen de spelers een blokje uit de toren halen, zonder de toren te laten vallen. De toren wordt steeds smaller en wankeler, tot uit eindelijk iemand het verkeerde blokje uit de toren haalt en het hele gebeuren instort. Het spel is afgelopen. De blokjes liggen verspreid op tafel en blokje voor blokje moet de toren weer opgebouwd worden.
De blokjes
De Jenga toren staat stevig in mijn hoofd en eigenlijk ook wel in mijn lijf. Mijn gevoelens, emoties en gedachten staan op een lijn. Een mooie toren waar blokjes uitgehaald kunnen worden. De blokjes hebben verschillende betekenissen. Zo zijn er blokjes die staan voor prikkels, sommige blokjes staan voor het geluid of getik waar ik last van kan hebben ook zijn er blokjes die voor de visuele prikkels staan. Dat zijn er voor mij op dit moment meer dan vroeger. Ik moet een opgeruimde omgeving hebben, terwijl ik vroeger heel veel last kon hebben van kriebels in mijn kleren of te strakke schoenen. Als ik last heb van die prikkels worden die blokjes willekeurig uit de toren gehaald.
Naast de prikkelblokjes zijn er ook blokjes die staan voor verandering. Verandering van plannen, agenda’s die niet goed nageleefd worden of dat wat ik in mijn hoofd heb wordt niet zo uitgevoerd als ik zou willen. Overigens kan het voor mij ook al een verandering van zitplaats zijn, klinkt simpel, maar ik zit gewoon het liefst altijd op dezelfde plek dat geeft rust.
Onverwachte gebeurtenissen of onvoorspelbare situaties kunnen meer impact hebben. Dan kunnen er soms 2 of 3 blokjes tegelijkertijd uit de toren verdwijnen. Ik raak de controle kwijt en moet dan op mezelf vertrouwen. Als ik dat kan wordt het aantal blokjes dat uit de toren gaat kleiner en blijft hij steviger staan.
De val
Er kunnen best veel blokjes uit de toren worden gehaald en verrassend genoeg staat de toren naar mate ik mezelf beter leer kennen steviger. Toch staat de val voor mij voor wat de ADD en al zijn kenmerken teweeg kan brengen. Doordat er blokjes uit de toren worden gehaald gaat de toren wankelen. Ik voel dat ik dan minder stevig sta en dat het punt gaat komen waarop de toren om valt. Vroeger flipte ik als de toren omviel. Dan voelde ik me onzeker, gefrustreerd, boos en niet begrepen. Ik trok me terug, schopte tegen deuren en sloeg met de keukenkastjes. Geen mooi beeld kan ik je vertellen, maar de frustratie die erachter zat was groot. De boosheid was gericht op mijn onkunde, dat ik het niet normaal kon doen en niet goed kon doen. Het was altijd mijn schuld en bij mij kon het niet normaal gaan, waren de woorden die er in mijn hoofd ronddwaalden.
Nu kijk ik daar anders naar. Ik zie dat ik dingen anders had moeten doen, maar het schuldgevoel is veel minder geworden. Ik kan nu accepteren dat dingen soms anders moeten gaan, omdat ik het dan simpelweg beter kan verwerken. Ik neem de tijd om dingen uit te zoeken, maak een voorbereiding, gebruik een planning en leef gestructureerd. Hierdoor kan ik de toren sneller opbouwen als hij omvalt en lukt het me zelfs om de blokjes die uit de toren zijn gevallen terug te stoppen. Het is geen feit meer dat de toren altijd omvalt, ik kan hem laten staan. Ik kan voor mezelf zorgen.
Tot slot
Iedereen heeft zijn eigen verhaal, zijn eigen blokjes en zijn eigen toren. Geen enkele toren is hetzelfde. Als je wil helpen bij het opbouwen van de toren dan kun je het beste liefde geven, erkenning voor wat er is en er simpelweg zijn voor iemand. Zonder oordeel.