Deze week leek een thema te hebben…routine! En dat is best knap, want veel mensen met ADHD hebben een hekel aan structuur en altijd alles op dezelfde manier doen. En toch was routine hetgeen dat mijn coachees deze week zochten.
Structuur of routine, wat maakt het uit?
Veel van mijn coachees met ADHD geven aan dat ze een hekel hebben aan structuur, en daar kan ik wel inkomen. Structuur lijkt een soort harnas te zijn, wat je klemzet en waar geen ruimte is om te freewheelen. Terwijl dat freewheelen juist is waar wij zo goed in zijn. We hebben ruimte nodig voor creativiteit, voor de momenten dat we meer tijd nodig hebben om over te gaan van de ene taak naar de andere, om de wachttijd te beperken of juist in te calculeren dat we ergens meer tijd voor nodig hebben. Structuur lijkt dat niet te hebben.
De dikke van Dalen geeft de volgende definitie van structuur:
struc·tuur: manier waarop een samengesteld geheel is opgebouwd
En voor routine de volgende definitie:
rou·ti·ne: door gewoonte verkregen vaardigheid of normale gang van zaken
Routine geeft aan dat iets “normaal” is geworden, dat we er niet meer over na hoeven te denken en dat het de manier is waarop het gaat. En daar zijn mensen met ADHD vaak naar op zoek.
Routine maakt dat we er niet over na hoeven te denken
Als we het over een routine hebben dan hebben we het over gedragingen waar we niet meer over na hoeven te denken. We doen ze altijd op dezelfde manier, omdat we het zo geleerd hebben.
Mijn coachee vertelde dat hij geen fijne ochtend routine heeft, hij doet altijd iets anders waardoor hij chaos ervaart en onrustig op zijn werk aan komt. Hij merkte zelf op dat sinds hij zijn sleutels altijd op dezelfde plek bewaard, nooit meer zijn sleutels kwijt is en daardoor op tijd kan vertrekken. Zijn ochtend routine met opstaan, kleren pakken, tandenpoetsen was elke dag anders en dat zorgde voor onrust. “Ik zal veel meer rust ervaren wanneer ik dit ook altijd op dezelfde manier doe. En dat is iets dat ik nooit heb geleerd thuis.”.
Tijdens het gesprek ging onze focus naar een ogenschijnlijk makkelijke routine, maar als je hem niet hebt kan dat als bij de start van de dag voor een achterstand zorgen. Blokjes vallen uit de toren wanneer je drie keer op en neer moet lopen, omdat je je kleren vergeet, je tanden nog moet poetsen of het per ongeluk twee keer moet doen, omdat je na de eerste keer je ontbijt naar binnen werkt.
Het gesprek gebruikte we om een routine te bedenken die makkelijk zou zijn en te hanteren. En mijn coachee ging ermee aan de slag.
Als we in de wachtmodus terecht komen helpt routine ons er weer uit.
De overgang van de ene taak naar de andere is voor iemand met ADHD vaak een uitdaging. Wanneer we ergens in zitten en gefocust zijn kunnen we moeilijk iets anders tussen door doen. Een dag met veel verschillende afspraken en klussen kost veel blokjes uit je Jenga toren, omdat we telkens weer moeten schakelen.
Dit gebeurt ook wanneer we ’s avonds moeten gaan slapen.
Misschien herken je het wel: Je zit lekker op de bank die ene serie te kijken en de ene na de andere aflevering start, je blijft kijken. Hetzelfde geldt voor TikTok, Instagram en YouTube. Sociale media zijn erop ingesteld om onze aandacht te houden, snelle dopamine. Ons ADHD-brein houdt ervan! Tot het tijd is om te gaan slapen en we komen er niet vanaf. Ik heb het zelf ook…
Dat is het moment om streng te zijn en afspraken met jezelf te maken. Een goede routine kan je hierbij helpen.
In een ander gesprek was dit ook het probleem, de avond routine. Hoe kom je van de bank met je serie op tijd in bed, zonder te scrollen!
Het werd een rustige routine, met een kopje thee, journalen als het nodig is en geen schermen meer in bed. Een routine die zeker 1,5 uur zou duren, omdat ons lichaam dan langzaam kan wennen dat het naar bed gaat en dat het tijd is om te gaan slapen.
In mijn vorige blog vertel ik meer over ADHD en slapen en hoe belangrijk het is om een avond routine te hebben.
Welke routine heb jij?
Routine zorgt ervoor dat we blokjes terug kunnen plaatsen in onze Jenga toren. Het geeft rust en ruimte, hierdoor houdt je energie over die je aan andere dingen kan besteden. Dus voel jij je constant gehaast, chaotisch of onrustig, vraag jezelf dan eens af: Waar kan ik een routine in krijgen?
Hou het klein, want kleine aanpassingen zijn makkelijker tot een routine te brengen dan grote veranderingen. In beide voorbeelden hebben de coachees de dingen die ze al doen in een routine geplaatst. Niks nieuws, maar wel altijd hetzelfde zodat je lichaam hieraan went en het een gewoonte wordt!